จำนองคืออะไร? สิ่งที่ควรรู้ก่อนทำสัญญา เพื่อไม่ให้เสียเปรียบ

จำนอง คืออะไร? สิ่งที่ควรรู้ก่อนทำสัญญา เพื่อไม่ให้เสียเปรียบ
หลายคนอาจเคยได้ยินคำว่า “จำนองบ้าน”, “จำนองที่ดิน” แต่ยังไม่เข้าใจว่าจริง ๆ แล้วคืออะไร และมีข้อดีข้อเสียอย่างไรบ้าง ก่อนนำทรัพย์ไปจำนองควรทำความเข้าใจให้ชัดเจนเพื่อป้องกันความเสี่ยงภายหลัง มาทำความรู้จักกันแบบละเอียดแต่เข้าใจง่ายครับ

จำนองคืออะไร?
“จำนอง” คือ การนำอสังหาริมทรัพย์ เช่น บ้านที่ดิน ทาวน์โฮม คอนโด อาคารพาณิชย์ โรงงาน
ไปจดทะเบียนไว้กับผู้รับจำนอง (ผู้ให้กู้) เพื่อใช้เป็นหลักประกันการชำระหนี้

สำคัญคือ ผู้จำนองยังคงเป็นเจ้าของทรัพย์ตามเดิม และยังสามารถอยู่อาศัยหรือใช้งานทรัพย์ได้ ไม่ต้องส่งมอบบ้านหรือที่ดินให้ผู้รับจำนอง

ที่นิยมใช้ทรัพย์ประเภทนี้ในการจำนอง เพราะเป็นทรัพย์ที่มีความมั่นคง ไม่เคลื่อนย้ายได้ง่าย และมีราคาประเมินชัดเจน ทำให้เป็นหลักประกันที่ปลอดภัยสำหรับทั้งสองฝ่าย

สัญญาจำนอง คืออะไร?
- สัญญาจำนองคือสัญญาเงินกู้ที่มีการใช้ทรัพย์สินเป็นหลักประกัน โดยระบุว่า:
- ผู้กู้กู้เงินจำนวนเท่าไร
- นำทรัพย์อะไรมาเป็นหลักประกัน
- ขอบเขตสิทธิของผู้รับจำนอง
- การจดทะเบียนต้องทำต่อหน้าเจ้าหน้าที่กรมที่ดินเท่านั้น จึงจะมีผลตามกฎหมาย

ใครสามารถจำนองได้บ้าง
ผู้ที่นำทรัพย์ไปจำนอง ต้องเป็นเจ้าของทรัพย์สินจริง หากไม่ใช่เจ้าของ ต้องมีหนังสือมอบอำนาจอย่างถูกต้องประกอบด้วย ไม่เช่นนั้นสัญญาจะไม่มีผลบังคับตามกฎหมาย

ทรัพย์สินแบบไหนจำนองได้บ้าง
ทรัพย์ที่นำมาจำนองได้หลัก ๆ ได้แก่: อสังหาริมทรัพย์ทุกประเภท
โฉนดที่ดิน บ้าน คอนโด อาคารพาณิชย์ โรงงาน/โกดัง
เงื่อนไขสำคัญคือ ต้องเป็นทรัพย์ที่ จดทะเบียนไว้กับภาครัฐแล้วเท่านั้น

รายละเอียดในสัญญาจำนองที่ต้องรู้
สัญญาจำนองต้องมีข้อมูลสำคัญดังนี้:
-จำนวนเงินกู้ที่แท้จริง
-รายละเอียดทรัพย์สินที่นำมาจำนอง
-รายชื่อผู้จำนอง–ผู้รับจำนอง
-เงื่อนไขดอกเบี้ยและระยะเวลาชำระ
แม้จะใช้บ้านหรือที่ดินเป็นหลักประกัน แต่ ไม่ได้หมายความว่ามีการโอนกรรมสิทธิ์ เพียงแค่นำไปจดทะเบียนเพื่อยืนยันว่าทรัพย์ถูกใช้ค้ำประกันเท่านั้น

ถ้าผิดนัดชำระหนี้จะเกิดอะไรขึ้น?
หากผู้กู้ไม่สามารถชำระหนี้ตามสัญญา ผู้รับจำนองสามารถดำเนินการตามกฎหมายได้ ดังนี้:
-ฟ้องร้องเพื่อบังคับคดี
-ศาลมีคำสั่งนำทรัพย์ไปขายทอดตลาดโดยกรมบังคับคดี
-เงินที่ได้จากการขายจะถูกนำไปชำระหนี้ให้ผู้รับจำนอง
กล่าวง่าย ๆ คือ หากผ่อนต่อไม่ไหว มีโอกาสสูญเสียทรัพย์ได้

ข้อดีของการจำนอง
- ยังใช้ทรัพย์ได้ตามปกติ
-ไม่ต้องย้ายออกจากบ้าน สามารถอยู่อาศัยหรือเปิดธุรกิจต่อได้
- ดอกเบี้ยถูกกว่าสินเชื่อไม่มีหลักประกัน เพราะมีทรัพย์ค้ำ ทำให้ดอกเบี้ยอยู่ในระดับที่สมเหตุสมผล
- วงเงินสูงกว่าการกู้ทั่วไป เนื่องจากใช้ทรัพย์ที่มีมูลค่าจริงเป็นหลักประกัน
- ถูกกฎหมายและปลอดภัย ทำต่อหน้าเจ้าหน้าที่รัฐ มีหลักฐานชัดเจน

ข้อเสียที่ควรระวัง
- หากชำระไม่ไหว เสี่ยงถูกบังคับขายทอดตลาด ถือเป็นความเสี่ยงใหญ่ที่สุด
- ต้องมีค่าใช้จ่ายในการจดทะเบียน เช่น ค่าธรรมเนียม ค่าประเมิน

ต้องใช้โฉนดจริง
ถ้าเอกสารถูกธนาคารถืออยู่ อาจต้องปิดหนี้เก่าให้เสร็จเสียก่อน

สรุปคือ การจำนองเป็นวิธีหาเงินก้อนที่ถูกกฎหมายและปลอดภัย หากรู้เงื่อนไขให้ครบถ้วน ถือเป็นวิธีเพิ่มสภาพคล่องได้อย่างดี แต่ควรศึกษา ข้อดี–ข้อเสีย เงื่อนไขดอกเบี้ย และความสามารถในการชำระก่อนทำสัญญา เพื่อลดความเสี่ยงในการสูญเสียทรัพย์สินในอนาคต